Theo mô tả của CDC, “Các bệnh truyền nhiễm có tỷ lệ mắc bệnh ở người đã tăng lên trong 2 thập kỷ qua hoặc có nguy cơ gia tăng trong tương lai gần được định nghĩa là “mới nổi”. Những bệnh này, không phân biệt ranh giới quốc gia, bao gồm:

1. Nhiễm trùng mới do thay đổi hoặc tiến hóa của các sinh vật hiện có,
2. Các bệnh nhiễm trùng đã biết lan sang các khu vực địa lý hoặc quần thể mới,
3. Các bệnh nhiễm trùng không được công nhận trước đây xuất hiện ở các khu vực đang trải qua quá trình chuyển đổi sinh thái, và
4. Các bệnh nhiá»…m trùng cÅ© xuất hiện trở lại do tình trạng kháng kháng sinh ở các tác nhân đã biết hoặc do các biện pháp y tế công cá»™ng bị phá vỡ.”

Tiềm năng tịnh tiến của khối phổ và giải trình tự thế hệ tiếp theo ở bệnh nhân nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương tại Việt Nam

Nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương gây ra tỷ lệ tử vong và bệnh tật đáng kể trên toàn thế giới, nhưng đặc biệt là ở các nước có thu nhập thấp và trung bình. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương đã gây ra ~ 35 triệu năm sống điều chỉnh theo khuyết tật (DALY) trên toàn cầu vào năm 2012. Kết quả lâm sàng phụ thuộc rất nhiều vào việc xác định nhanh chóng tác nhân gây bệnh và tiến hành điều trị (kháng vi sinh) hiệu quả. Tuy nhiên, chẩn đoán hiện tại là không đầy đủ và tác nhân gây bệnh được xác định trong< 50% bệnh nhân. Hơn nữa, Đông Nam Á (bao gồm cả Việt Nam) rất dễ mắc các bệnh do véc tơ truyền (ví dụ như viêm não Nhật Bản và vi rút Zika), các bệnh có thể phòng ngừa bằng vắc-xin (ví dụ như Streptococcus pneumoniae), các sinh vật đa kháng thuốc (ví dụ như Mycobacterium tuberculosis) và các mầm bệnh mới nổi (ví dụ vi rút Nipah). Các phương pháp chẩn đoán mới được yêu cầu khẩn cấp để đáp ứng nhanh chóng những thách thức đang phát triển này và để cải thiện kết quả của bệnh nhân.

Chúng tôi mong muốn trả lời ba câu hỏi nghiên cứu chính:

• Dịch não tủy có chứa các dấu hiệu protein/peptide phân biệt đối vá»›i các nguyên nhân phổ biến do vi khuẩn, nấm và vi rút gây nhiá»…m trùng hệ thần kinh trung Æ°Æ¡ng không?
• Liệu metagenomics có thể phát hiện nhiều loại mầm bệnh đã biết/chÆ°a biết trong dịch não tủy, từ đó cải thiện các xét nghiệm tiêu chuẩn trong phòng thí nghiệm hiện tại không?
• Giải trình tá»± thế hệ tiếp theo có thể cung cấp giải trình tá»± toàn bá»™ bá»™ gen nhanh chóng và dá»± Ä‘oán tính nhạy cảm vá»›i kháng sinh đối vá»›i bệnh lao và S. pneumoniae, hai nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm màng não do vi khuẩn trên toàn thế giá»›i?

Phát hiện mầm bệnh

Bất chấp những nỗ lực chẩn đoán rộng rãi, phần lớn các bệnh nhiễm trùng nặng (như nhiễm trùng huyết và nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương cấp tính) vẫn chưa được chẩn đoán trong các tình huống lâm sàng thông thường, mà còn trong các nghiên cứu lâm sàng với mục đích phát hiện tất cả các mầm bệnh đã biết. Ví dụ, trong các nghiên cứu lâm sàng do OUCRU thực hiện tại Việt Nam, khoảng 20-40% ca nhiễm trùng đường hô hấp và 40-60% ca nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương không thể phát hiện mầm bệnh. Điều này cho thấy vẫn còn những mầm bệnh gây bệnh mà chúng ta không hề hay biết, trong khi Đông Nam Á (trong đó có Việt Nam) được dự đoán là một trong những điểm nóng bùng phát dịch bệnh mới trong tương lai. Kiến thức về mầm bệnh nào gây ra các bệnh nghiêm trọng này và xây dựng năng lực địa phương có khả năng đối phó với các bệnh nhiễm trùng mới nổi không rõ nguồn gốc trong tương lai là rất quan trọng đối với cả quản lý lâm sàng và can thiệp y tế công cộng.

Chương trình phát hiện mầm bệnh của chúng tôi nhằm mục đích:

• Phát triển má»™t quy trình ná»™i bá»™ để phát hiện và mô tả đặc Ä‘iểm của mầm bệnh (má»›i) nhạy cảm và thông lượng cao
• Tìm kiếm mầm bệnh đã biết/má»›i trong các mẫu bệnh phẩm từ những bệnh nhân nhiá»…m trùng nặng chÆ°a được chẩn Ä‘oán (nhiá»…m trùng hệ thần kinh trung Æ°Æ¡ng cấp tính, nhiá»…m trùng đường hô hấp và nhiá»…m trùng huyết) và các mẫu Ä‘á»™ng vật được thu thập trong khuôn khổ dá»± án Sáng kiến phòng chống nhiá»…m trùng từ Ä‘á»™ng vật sang người của Wellcome Trust-Việt Nam (VIZIONS)

Bệnh tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng là má»™t bệnh nhiá»…m trùng má»›i nổi có ý nghÄ©a quan trọng đối vá»›i sức khỏe cá»™ng đồng ở khu vá»±c Châu Á – Thái Bình DÆ°Æ¡ng. Hàng năm, bệnh tay chân miệng ảnh hưởng đến hÆ¡n hai triệu trẻ em ở châu Á. Trong năm 2011 và 2012, Việt Nam đã trải qua hai đợt dịch lá»›n vá»›i hÆ¡n 200.000 trẻ em phải nhập viện và hÆ¡n 200 ca tá»­ vong. Hiện tại, không có thuốc kháng vi-rút hiệu quả để Ä‘iều trị cho bệnh nhân bị nhiá»…m bệnh, trong khi vắc-xin chỉ có sẵn cho enterovirus A71, nhÆ°ng việc sá»­ dụng vắc-xin này bị hạn chế ở Trung Quốc.

Một số câu hỏi chính mà chúng tôi đang cố gắng trả lời với chương trình nghiên cứu lâm sàng và xét nghiệm hiện tại về bệnh tay chân miệng:

• Những bệnh nhân nào có nguy cÆ¡ diá»…n biến nặng và làm thế nào để nhận biết sá»›m?
• Tại sao má»™t số bệnh nhân diá»…n biến bệnh rất nặng và đây là vật chủ hay hiện tượng mầm bệnh?
• Những loại virus nào có liên quan đến bệnh tay chân miệng (nặng), chúng tiến hóa theo thời gian nhÆ° thế nào và chúng tÆ°Æ¡ng tác vá»›i hệ thống miá»…n dịch của con người nhÆ° thế nào?
• Hậu quả lâu dài của bệnh tay chân miệng rất nặng là gì?
• Chúng ta có Ä‘ang sá»­ dụng đúng loại thuốc Ä‘iều trị cho bệnh nhân tay chân miệng nặng?
• Chi phí bệnh tật ở cấp Ä‘á»™ bệnh nhân và cá»™ng đồng của bệnh tay chân miệng là bao nhiêu?
• Các thông số địa lý, nhân khẩu học và khí tượng nào có liên quan đến Ä‘á»™ng lá»±c của bệnh tay chân miệng?

Nghiên cứu lâm sàng trong các tình huống bùng phát

Nghiên cứu lâm sàng, dù là quan sát hay can thiệp, về bản chất đã trở thành một quá trình chậm chạp và thời gian từ khi hoàn thành phác đồ cho đến khi bệnh nhân đăng ký đầu tiên có thể lên đến hai năm vì một số lý do. Đây là một rào cản lớn đối với việc bắt đầu nghiên cứu lâm sàng ở những nơi bùng phát dịch như đã được chứng minh trong đại dịch cúm năm 2009 (H1N1-pdm09). Để giải quyết nhu cầu thay đổi cách tiếp cận của chúng tôi đối với nghiên cứu trong những tình huống này, OUCRU đang hợp tác với ISARIC, Hiệp hội Nhiễm trùng Mới nổi và Hô hấp Cấp tính Nặng Quốc tế (ISARIC).

Uốn ván

Mặc dù là bệnh có thể phòng ngừa được bằng vắc-xin nhưng uốn ván vẫn tiếp tục là một vấn đề nghiêm trọng ở Việt Nam. Uốn ván là một bệnh nghiêm trọng, trong đó co thắt cơ ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, cuối cùng cản trở khả năng thở. Ở nhiều quốc gia, 50% hoặc nhiều hơn số người mắc bệnh uốn ván sẽ chết vì điều này. Bệnh nhân bị uốn ván cần được điều trị tại phòng chăm sóc đặc biệt trong ít nhất vài tuần, điều này cũng khiến họ gặp phải những nguy hiểm khác như nhiễm trùng bệnh viện với các sinh vật đa kháng thuốc. Chúng tôi đã làm việc với Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương về các cách cải thiện điều trị uốn ván trong hơn 20 năm. Chúng tôi đang làm việc để điều trị bệnh tốt hơn nhưng cũng ngăn chặn nó xảy ra. câu hỏi chính của chúng tôi là

• Các loại thuốc tốt nhất để Ä‘iều trị bệnh uốn ván và chúng nên được sá»­ dụng nhÆ° thế nào?
• Chúng ta có thể dá»± Ä‘oán sá»›m bệnh nhân nào sẽ mắc bệnh nặng nhất không?
• Chúng ta có thể ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến việc Ä‘iều trị tại khoa chăm sóc đặc biệt kéo dài nhÆ° teo cÆ¡ và nhiá»…m trùng bệnh viện không?
• Làm thế nào chúng ta có thể cải thiện phạm vi tiêm chủng để giảm số lượng bệnh nhân mắc bệnh uốn ván?