Bối cảnh
Quản lý sá» dụng kháng sinh (QLSDKS) làmá»™t chiến lược quan trá»Âng trong kế hoạch hành động toàn cầu vàở cấp độ quốc gia nhằm chống lại kháng kháng sinh. Nhiá»Âu nguồn tài liệu quốc tế đã được xây dá»±ng vàphát triển nhằm há»— trợ việc thiết kế vàtriển khai chương trình QLSDKS, tuy nhiên, phần lá»›n những tài liệu này chưa thá»±c sá»± phù hợp vá»›i tình hình ở các nước thu nháºÂp thấp vàtrung bình, trong đó có các quốc gia châu ÃÂ.
Bá»™ công cụ cá»§a WHO hướng đến bối cảnh các nước thu nháºÂp thấp vàtrung bình mô tả những chỉ số khác nhau để đánh giá tác động cá»§a chương trình QLSDKS ở cấp cÆ¡ sở, nhưng chưa bao gồm các chi tiết vá» bối cảnh triển khai cụ thể cá»§a các can thiệp ở những địa Ä‘iểm có nguồn lá»±c còn hạn chế này. HÆ¡n nữa, hiểu được nhu cầu, tÃÂnh thá»±c tế triển khai trong bối cảnh các quốc gia châu àvàviệc có thể theo dõi tiến trình theo thá»Âi gian làchìa khóa để há»— trợ các cÆ¡ sở y tế tại châu àcải thiện việc thá»±c hành sá» dụng kháng sinh.
Do đó, má»™t công cụ đánh giá dá»±a trên bối cảnh cụ thể, thiết thá»±c vàđáp ứng được các Ä‘iá»Âu kiện cá»§a địa phương làcần thiết nhằm há»— trợ các cÆ¡ sở y tế triển khai vàduy trì việc thá»±c hiện chương trình QLSDKS tại châu ÃÂ. Công cụ đánh giá này cÅ©ng sẽ bổ sung cho các công cụ cá»§a TCYTTG ở cấp quốc gia vàcấp cÆ¡ sở y tế để há»— trợ các bệnh viện đánh giá tình trạng triển khai hiện tại vàđồng thá»Âi cải thiện việc thá»±c hiện chương trình QLSDKS cá»§a há»Â.
Mục tiêu nghiên cứu
Phát triển, đánh giá vàthẩm định một bộ công cụ đánh giá phát triển dựa trên bối cảnh cụ thể của chương trình QLSDKS kết hợp với nhóm nghiên cứu của Trung tâm phòng ngừa vàkiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (Mạng lưới DASON, CDC Hoa Kỳ) vàcác đối tác trên toàn cầu, được xây dựng từ các tài liệu hướng dẫn vàkinh nghiệm sẵn có
Tìm hiểu thá»±c trạng hiện tại cá»§a việc triển khai chương trình QLSDKS (các thành tố cốt lõi, chÃÂnh sách vàthá»±c hành, can thiệp, chỉ số đánh giá) sá» dụng bá»™ công cụ đánh giá sẵn có cá»§a Tổ chức Y tế Thế giá»›i (cấp quốc gia) vàbá»™ công cụ đánh giá má»›i được phát triển (cấp bệnh viện) ở 4 quốc gia vá»›i mức độ kinh tế khác nhau tại châu ÃÂ
Tìm hiểu vá» các nguồn lá»±c hiện có há»— trợ cho chương trình QLSDKS ở cấp quốc gia vàcấp độ bệnh viện, sá»± há»— trợ từ các cấp bao gồm Bá»™ Y tế vàcác sở Y tế, các chương trình táºÂp huấn đào tạo, các quá trình vàyếu tố ảnh hưởng đến các hoạt động QLSDKS vàcác can thiệp vànhu cầu để triển khai chương trình tại các bệnh viện trong nghiên cứu ở 4 quốc gia tại châu ÃÂ
Mô tả các yếu tố góp phần vào sá»± thành công/ chưa hiệu quả cá»§a các can thiệp QLSDKS tại các bệnh viện trong mạng lưới ở 4 quốc gia tại châu ÃÂ
Kết quả nghiên cứu:
Phát triển Bộ công cụ đánh giá:
Nhóm nghiên cứu đã xây dá»±ng 2 bá»™ công cụ đánh giá vàthá» nghiệm tại Trung tâm y tế Wilson (Hoa Kỳ) vàtại Bệnh viện Hữu Nghị – HàNá»™i (Việt Nam):
Bảng tá»± đánh giá dành cho nhóm QLSDKS tại các cÆ¡ sở y tế (CORE ): gồm 68 câu há»Âi bao phá»§ 5 thành tố cốt lõi liên quan đến thá»±c hành QLSDKS: (1) Cam kết há»— trợ từ lãnh đạo vàtrách nhiệm; (2) Nguồn lá»±c; (3) Giáo dục vàđào tạo; (4) Các hành động QLSDKS cụ thể; và(5) Theo dõi, giám sát vàbáo cáo sá» dụng kháng sinh.
Bảng khảo sát Kiến thức, thái độ vànháºÂn thức (KAP ) dành cho nhân viên y tế: gồm 41 câu há»Âi vá» kiến thức, thái độ vànháºÂn thức liên quan đến sá» dụng kháng sinh, QLSDKS vàkháng kháng sinh.
Triển khai Bộ công cụ đánh giá:
Ở cấp độ quốc gia:
Nhóm nghiên cứu đã tìm hiểu thực trạng hiện tại của việc triển khai chương trình QLSDKS ở cấp độ quốc gia vỠcác thành tố cốt lõi tại bốn quốc gia châu àbằng cách sỠdụng bộ công cụ đánh giá việc triển khai chương trình QLSDKS cấp quốc gia của Tổ chức Y tế thế giới (TCYTTG). Kết quả tổng quan của việc thực hiện chương trình QLSDKS ở cấp quốc gia của bốn quốc gia châu àđược thể hiện trong hình dưới đây.
Hình 1: Thá»±c trạng triển khai chương trình Quản lý sá» dụng kháng sinh cấp độ quốc gia tại bốn quốc gia châu ÃÂ
Ở cấp độ bệnh viện:
Nhóm nghiên cứu đã tìm hiểu tình hình hiện tại cá»§a việc triển khai chương trình QLSDKS tại 16 bệnh viện ở Indonesia, Nepal, Thái Lan vàViệt Nam bằng hai công cụ đánh giá má»›i được xây dá»±ng (CORE vàKAP). 108 cuá»™c phá»Âng vấn sâu đã được thá»±c hiện vá»›i các thành viên cá»§a Ban QLSDKS hoặc những cán bá»™ y tế được lãnh đạo bệnh viện chỉ định làngưá»Âi chịu trách nhiệm phản hồi vá» các lÄ©nh vá»±c QLSDKS cụ thể trong bá»™ công cụ đánh giá CORE. Hình 2 thể hiện kết quả chÃÂnh theo từng thành tố cốt lõi cá»§a chương trình QLSDKS tại các bệnh viện tham gia nghiên cứu.
Hình 2: ÄÂiểm số đánh giá được thể hiện dưới dạng phần trăm dành cho từng thành tố cốt lõi cá»§a chương trình Quản lý sá» dụng kháng sinh, so sánh vá»›i mức trung bình vàvá»›i các bệnh viện khác trong mạng lưới nghiên cứu. ÄÂưá»Âng nét đứt ngang biểu thị mức độ trung bình
Bên cạnh đó, công cụ khảo sát KAP được sá» dụng để thu tháºÂp thông tin vá» kiến thức, thái độ vànháºÂn thức liên quan đến chương trình QLSDKS, thá»±c hành kê đơn kháng sinh vàkháng kháng sinh cá»§a nhân viên y tế. 291 bác sÄ©, dược sÄ©, cán bá»™/bác sÄ© vi sinh vàđiá»Âu dưỡng đã hoàn thành bảng khảo sát tại 16 bệnh viện ở bốn quốc gia châu ÃÂ.
Hội thảo:
Vào ngày 25 tháng 10 năm 2022, nhóm nghiên cứu đã tổ chức má»™t cuá»™c há»Âp trá»±c tuyến nhằm khởi động giai Ä‘oạn triển khai cá»§a dá»± án, vá»›i sá»± tham gia cá»§a 102 đại biểu đến từ các bệnh viện trong mạng lưới nghiên cứu vàcác bên liên quan thông qua hệ thống Zoom.
Ảnh 1: Cuá»™c há»Âp khởi động giai Ä‘oạn triển khai cá»§a dá»± án, tổ chức trá»±c tuyến vào 25/10/2022
Há»™i thảo quốc gia vá» triển khai chương trình QLSDKS tại Việt Nam được tổ chức vào ngày 30 tháng 8 năm 2023 vá»›i sá»± tham gia cá»§a đại diện các bên liên quan để thảo luáºÂn vàphản hồi vá» công cụ cá»§a TCYTTG vỠđánh giá việc triển khai chương trình QLSDKS cấp quốc gia vàkết quả đánh giá cấp quốc gia.
Ảnh 2: Hội thảo quốc gia vỠtriển khai chương trình Quản lý sỠdụng kháng sinh tại HàNội vào 30/8/2023
Tại há»™i thảo khu vá»±c diá»…n ra ở Băng Cốc, Thái Lan vào ngày 13–14 tháng 9 năm 2023, tất cả các thành viên nhóm nghiên cứu vàđại diện các đối tác địa phương từ bốn quốc gia đã chia sẻ kết quả đánh giá vàthảo luáºÂn vá» các bước tiếp theo nhằm cải thiện các công cụ đánh giá, khả năng ứng dụng cá»§a bá»™ công cụ vàcác hoạt động để há»— trợ tối ưu hóa thá»±c hành kê đơn kháng sinh tại các cÆ¡ sở y tế ở Châu ÃÂ.
Ảnh 3: Há»™i thảo khu vá»±c vỠđánh giá việc thá»±c hiện chương trình Quản lý sá» dụng kháng sinh tại châu ÃÂ, vào ngày 13-14/9/2023 ở Băng Cốc, Thái Lan
Ảnh 4: Một vài hoạt động nghiên cứu triển khai tại các điểm nghiên cứu
Báo cáo
Báo cáo đánh giá thực trạng triển khai chương trình Quản lý sỠdụng kháng sinh ở cấp độ quốc gia tại Indonesia, Nepal, Thái Lan vàViệt Nam .
Báo cáo đánh giá thực trạng triển khai chương trình Quản lý sỠdụng kháng sinh tại từng bệnh viện trong mạng lưới nghiên cứu ở 4 quốc gia: Indonesia, Nepal, Thái Lan vàViệt Nam .