
Virus gây ra gánh nặng sức khá»e cá»™ng đồng đáng kể trên phạm vi toà n cầu. Ở châu Ã, virus là thá»§ phạm gây ra hà ng nghìn ca tá» vong má»—i năm do các bệnh như cúm, sốt xuất huyết, bệnh tay chân miệng, chikungunya và các dạng viêm gan siêu vi. Nhá» và o những bước tiến vượt báºc trong nghiên cứu khoa há»c và công nghệ, khoa há»c đã có thể nhanh chóng phát hiện, giám sát và quản lý các bệnh do virus gây ra. Gần đây, các công nghệ giải trình tá»± thế hệ má»›i (NGS) đã trở thà nh công cụ thiết yếu trong việc xác định và phân loại virus, phát hiện các đột biến kháng thuốc cÅ©ng như Ä‘iá»u trị và giám sát bệnh.
Khóa há»c Gen và Tin sinh há»c virus được thiết kế nhằm đà o tạo chi tiết vá» cách xá» lý và giải thÃch dữ liệu lá»›n thu được từ NGS. Các ná»™i dung bao gồm sá» dụng các công cụ dòng lệnh để phân tÃch bá»™ gen virus, kiểm soát chất lượng cá»§a các trình tá»±, láºp bản đồ tham chiếu, táºp hợp de novo, và tạo cây phát sinh gen nhằm theo dõi quá trình tiến hóa cá»§a virus.
Khóa há»c diá»…n ra tại văn phòng OUCRU tại Thà nh phố Hồ Chà Minh và được dẫn dắt bởi đội ngÅ© chuyên gia trong đó có Phó giáo sư Lê Văn Tấn cùng các thà nh viên Nhóm nhiá»…m trùng má»›i nổi cá»§a OUCRU. Giảng viên bao gồm Tiến sÄ© Sreenu Vattipally, Tiến sÄ© Richard Orton và Tiến sÄ© Srikeerthana Kuchi từ Trung tâm Nghiên cứu Virus cá»§a Äại há»c Glasgow, Vương quốc Anh và Tiến sÄ© Urmila Kulkarni Kale từ Äại há»c Savitribai Phule Pune, Ấn Äá»™ cùng vá»›i các trợ lý từ Äại há»c Malaysia và OUCRU.
“Khóa há»c nà y là má»™t bước quan trá»ng hướng tá»›i việc trao quyá»n cho các nhà nghiên cứu và bác sÄ© lâm sà ng ở châu Ã. Há» có thể há»c được những kỹ năng nâng cao cần thiết để giải quyết các bệnh do virus, vốn Ä‘ang gây ra những thách thức đáng kể cho sức khá»e cá»™ng đồng trong khu vá»±c.â€
PGS. Lê Văn Tấn
ÄÆ°á»£c thiết kế chá»§ yếu cho các nhà khoa há»c và chuyên gia y tế tại Châu Ã, khóa há»c nà y nhằm mục Ä‘Ãch xây dá»±ng kiến ​​thức chuyên môn vá» phân tÃch và giải thÃch trình tá»± bá»™ gen virus thu được thông qua công nghệ NGS. Chương trình giảng dạy bao gồm nhiá»u chá»§ đỠbao gồm metagenomics, phát hiện mầm bệnh virus và xây dá»±ng cây phát sinh gen.

Tiến sÄ© Sreenu Vattipally, ngưá»i đồng tổ chức khoá há»c, cho biết: “Ngoà i việc trao đổi kiến ​​thức, khóa há»c nà y còn quy tụ các nhà virus há»c từ nhiá»u quốc gia khác nhau, thúc đẩy sá»± hợp tác, cÆ¡ há»™i kết nối và tạo ra những ý tưởng sáng tạo để giải quyết các bệnh truyá»n nhiá»…m do virus, vốn là gánh nặng sức khá»e lá»›n ở các quốc gia châu Ã.”
Trong suốt má»™t tuần cá»§a khoá há»c, ngưá»i tham gia đã được tham gia giảng dạy thá»±c hà nh, và nghiên cứu các trưá»ng hợp thá»±c tế. Những hoạt động nà y được thiết kế để cung cấp cho ngưá»i tham dá»± những ứng dụng thá»±c tế cá»§a các công cụ và kỹ thuáºt tin sinh há»c để nghiên cứu bá»™ gen virus.

“Khóa há»c giúp tôi hiểu và sá» dụng được từng bước, từng lệnh, từng phương pháp, công cụ để táºp hợp các Ä‘oạn Ä‘á»c thà nh má»™t chuá»—i gen hoà n chỉnh cá»§a virus. Tôi cÅ©ng có thể sá» dụng các công cụ má»›i để xây dá»±ng và hình dung cây phát sinh chá»§ng loại. Tôi nghÄ© thà nh tá»±u lá»›n nhất cá»§a tôi sau khóa há»c nà y là tôi đã há»c được cách tá»± mình phân tÃch dữ liệu giải trình tá»±.â€
VÅ© Thị Ngá»c, Viện Pasteur Nha Trang
Ông Martin Aslett, Trưởng nhóm Äà o tạo Tin há»c cá»§a Wellcome Connecting Sciences nháºn xét: “OUCRU đã tổ chức má»™t khoá há»c vô cùng chu đáo, và chương trình đà o tạo cá»§a các giảng viên cÅ©ng cá»±c kỳ hữu Ãch, giúp chúng tôi tổ chức má»™t khóa há»c thà nh côngâ€.
Sá»± kiện nà y không chỉ đóng vai trò là ná»n tảng để há»c há»i và trao đổi kiến ​​thức khoa há»c mà còn thúc đẩy mạng lưới kết nối giữa những ngưá»i tham gia từ nhiá»u quốc gia châu Ã. Äiá»u nà y giúp tăng cưá»ng hợp tác trong nghiên cứu virus và góp phần và o ná»— lá»±c toà n cầu trong việc tìm hiểu và chống lại các bệnh truyá»n nhiá»…m thông thông qua việc phát triển năng lá»±c nghiên cứu ở địa phương.