Kháng kháng sinh (KKS) là má»™t cuá»™c khá»§ng hoảng sức khá»e và kinh tế-xã há»™i toà n cầu. Kháng Kháng sinh có thể xảy ra vá»›i bất kỳ ai, ở bất cứ đâu, ảnh hưởng lá»›n đến sức khá»e con ngưá»i, động váºt, và môi trưá»ng. Dù tác động vô cùng lá»›n, thế giá»›i vẫn còn nhiá»u việc phải là m để nâng cao nháºn thức cá»§a công chúng nói chung và các bên liên quan nói riêng. Má»™t cuá»™c khảo sát trá»±c tuyến do WHO tổ chức vá»›i sá»± tham gia cá»§a gần 200 ngưá»i thuá»™c nhiá»u lÄ©nh vá»±c như sức khá»e con ngưá»i, động váºt, thá»±c váºt và môi trưá»ng, đã cho thấy tÃnh cấp thiết và nhu cầu nâng cao nháºn thức và khuyến khÃch hà nh động từ công chúng.(*)
Hằng năm, WHO chá»n tuần lá»… ngà y 18-24/11 là Tuần lá»… Nháºn thức vá» Kháng kháng sinh Thế giá»›i. Chiến dịch năm nay kêu gá»i cá»™ng đồng toà n cầu cần có nhiá»u hà nh động hÆ¡n để truyá»n tải kiến thức vá» AMR (giáo dục), váºn động cam kết, và thá»±c hiện hà nh động đối phó.
Má»—i ngưá»i trẻ Ä‘á»u có thể trở thà nh Äại sứ Kháng Kháng Sinh
Giá»›i trẻ có thể đóng má»™t vai trò quan trá»ng trong cuá»™c chiến chống lại KKS. Không chỉ là lá»±c lượng ná»n móng cá»§a tương lai, tại nhiá»u quốc gia, ngưá»i trẻ độ tuổi từ 18 – 40 đã và đang được hưởng lợi từ chương trình giáo dục quốc gia đổi má»›i, tÃch hợp nhiá»u môn khoa há»c hiện đại, giúp há» dá»… dà ng tiếp cáºn vá»›i nhiá»u nguồn thông tin chất lượng cao, trong đó có kiến thức vá» AMR.
Ngưá»i trẻ còn là nhóm dân số đông đảo báºc nhất truy cáºp và sá» dụng mạng xã há»™i, internet, Ä‘iá»u nà y giúp há» trở thà nh ‘đội ngÅ© truyá»n thông’ lý tưởng cho chiến dịch chống Kháng Kháng Sinh toà n cầu. Vá»›i lợi thế giao tiếp hiệu quả thông qua các kênh phổ biến, sá» dụng ngôn ngữ phù hợp, và có ảnh hưởng nhất định đến bạn bè, ngưá»i trẻ có thể là m nên sá»± khác biệt khi được nâng cao năng lá»±c và trao quyá»n.
Dá»± án Tuổi trẻ Phòng chống Kháng kháng sinh (Youth Against Antimicrobial Resistance – YAAR!) là má»™t sáng kiến hướng đến sá»± thay đổi thông qua giáo dục. Cùng vá»›i nhóm Nghiên cứu Hà nh động Thanh niên, dá»± án đã tạo nên má»™t khung há»c táºp được thiết kế để giáo dục và nâng cao nháºn thức vá» AMR phù hợp vá»›i nhiá»u nhóm tuổi. Khung nà y là má»™t công cụ giảng dạy hữu Ãch tÃch hợp kiến thức vá» AMR và o bất cứ chương trình hay hoạt động giáo dục nà o, giúp ngưá»i trẻ trở thà nh phát ngôn viên chống Kháng Kháng Sinh trong tương lai, cÅ©ng như góp phần thúc đẩy khả năng đưa ra quyết định dá»±a trên khoa há»c, tìm kiếm tư vấn từ chuyên gia y tế trước khi sá» dụng kháng sinh và hiểu tầm quan trá»ng cá»§a tiêm chá»§ng cá»§a thế hệ nà y.
Cùng cách tiếp cáºn vá»›i YAAR!, từ năm 2022, “Cùng ngưá»i trẻ chống Kháng Kháng Sinh”, má»™t dá»± án má»›i từ OUCRU Nepal, đã thu hút sá»± tham gia cá»§a thanh niên từ nhiá»u bối cảnh khác nhau như trưá»ng há»c và các câu lạc bá»™ thanh niên ở Kathmandu.
Bên cạnh đó, phòng Kết nối Khoa há»c vá»›i Công chúng và Cá»™ng đồng cá»§a OUCRU Nepal cÅ©ng tổ chức nhiá»u buổi thảo luáºn giữa các nhà khoa há»c và ngưá»i trẻ, các sá»± kiện công cá»™ng định kỳ hà ng năm thu hút hà ng trăm ngưá»i tham gia, như Ä‘ua xe đạp, Ä‘i bá»™ marathon, cuá»™c thi vẽ, cuá»™c thi hùng biện và các quán cà phê khoa há»c.
Nhóm Tư vấn Thanh niên và Nhóm Nghiên cứu Hà nh động Thanh niên
Tại OUCRU, ngưá»i trẻ có thể tham gia và đóng góp ý kiến và o nghiên cứu thông qua các nhóm tư vấn và nhóm nghiên cứu hà nh động.
Dá»± án “Cùng ngưá»i trẻ chống Kháng Kháng Sinh” đã sá» dụng mô hình nhóm tư vấn thanh niên để chá»n hình thức và tổ chức các sá»± kiện hấp dẫn nÆ¡i thanh niên cùng biểu diá»…n kịch hà i, chia sẻ câu chuyện cá nhân, và có những trải nghiệm há»c táºp bổ Ãch và không nhà m chán.
Quan Ä‘iểm cá»§a giá»›i trẻ đặc biệt quan trá»ng cho các dá»± án chuẩn bị và đối phó vá»›i các kịch bản khá»§ng hoảng có thể xảy ra, vì đây chÃnh là thế hệ chịu ảnh hưởng trá»±c tiếp bởi các cuá»™c khá»§ng hoảng y tế trong tương lai. Trong dá»± án Sáng kiến Äông Nam à Chống lại Các Biến thể SARS-CoV-2 (SEACOVARIANTS), Nhóm Nghiên cứu Hà nh động Thanh niên đóng vai trò quan trá»ng trong việc xác định khoảng hụt truyá»n thông giữa chÃnh phá»§/các nhà hoạch định chÃnh sách và cá»™ng đồng dá»… bị tổn thương. Nhóm đã đỠxuất và đang phát triển má»™t khung truyá»n thông để có thể kết nối hiệu quả hÆ¡n vá»›i các cá»™ng đồng nà y trong các tình huống dịch bệnh.
Äiểm mạnh cá»§a Giá»›i trẻ: Sáng tạo và Äam mê
Äại sứ Kết nối vá»›i Khoa há»c, má»™t dá»± án Kết nối vá»›i Thanh niên cá»§a phòng Kết Nối Khoa Há»c vá»›i Công chúng và Cá»™ng đồng cá»§a OUCRU, đã mang lại nhiá»u ý tưởng má»›i mẻ. Collab Lab là má»™t trong những thà nh tá»±u nổi báºt cá»§a nhóm. Chá»n mục tiêu giúp các bà i báo khoa há»c vá» chá»§ đỠy tế và môi trưá»ng toà n cầu trở nên dá»… tiếp cáºn và dá»… hiểu hÆ¡n, Collab Lab đã hoạt hình hóa nhiá»u bà i báo khoa há»c, bao gồm các dá»± án vá» AMR trong nhiá»u lÄ©nh vá»±c như bệnh truyá»n từ động váºt sang ngưá»i, sốt xuất huyết, sốt rét v.v… Các video cá»§a Collab Lab thưá»ng bắt đầu bằng má»™t tình huống Ä‘á»i thưá»ng quen thuá»™c, sá» dụng ngôn ngữ thân thiện, xen kẽ nhiá»u tiếng lóng hà i hước, giúp video dá»… thu hút sá»± chú ý cá»§a giá»›i trẻ hÆ¡n.
Các hoạt động kết nối vá»›i thanh niên cá»§a OUCRU không chỉ giá»›i hạn ở việc thà nh láºp các nhóm tư vấn mà còn mở rá»™ng mối quan hệ hợp tác vá»›i các trưá»ng đại há»c và các tổ chức thanh niên địa phương để trao quyá»n cho giá»›i trẻ phát triển và triển khai các giải pháp cho chÃnh cá»™ng đồng cá»§a há».
Nhóm Kết Nối Khoa Há»c vá»›i Công chúng và Cá»™ng đồng cá»§a OUCRU tại Indonesia đã phối hợp vá»›i CIMSA, tổ chức há»— trợ sinh viên y khoa được thà nh láºp từ năm 2001, thá»±c hiện loạt video phá»ng vấn 3 phút vá»›i sá»± tham gia cá»§a nhiá»u nhóm tuổi bao gồm nhóm 18-25 tuổi và nhóm 26-45 tuổi. Video sẽ đỠcáºp đến vấn đỠlạm dụng kháng sinh ở ngưá»i và khuyến khÃch việc sá» dụng kháng sinh có trách nhiệm, nhằm giúp nâng cao nháºn thức và hướng đến giải quyết tình trạng sá» dụng thuốc không kê đơn ở Indonesia, nÆ¡i má»i ngưá»i thưá»ng sẽ Ä‘i mua “mấy viên thuốc” má»—i khi cảm thấy không khá»e.
Giá»›i trẻ sẽ là lá»±c lượng then chốt trong hà nh trình váºn động thay đổi hà nh vi
Cùng OUCRU nhìn lại các sản phẩm truyá»n thông từ hoạt động kết nối công chúng và cá»™ng đồng để há»— trợ phòng chống kháng kháng sinh tại đây.
Thông qua các hoạt động nà y cÅ©ng như nhiá»u dá»± án trong tương lai, OUCRU hướng đến mục tiêu trao quyá»n cho giá»›i trẻ trở thà nh những ngưá»i có ảnh hưởng đến gia đình, bạn bè và cá»™ng đồng địa phương, từ đó lan tá»a thông Ä‘iệp phòng chống kháng kháng sinh cÅ©ng như thúc đẩy quá trình từ bá» hà nh vi xấu, thiết láºp các hà nh vi sá» dụng kháng sinh phù hợp.