Kết nối khoa học với công chúng và cộng đồng: Tăng cường sự tham gia của người trẻ trong Nghiên cứu 

Kết nối khoa học vá»›i công chúng và các cá»™ng đồng có liên quan vào nghiên cứu là má»™t phần không thể tách rời trên hành trình thá»±c hiện sứ mệnh của OUCRU: thá»±c hiện các nghiên cứu tại địa phÆ°Æ¡ng vá»›i tác Ä‘á»™ng toàn cầu. Cùng nhìn lại những thành tá»±u trong năm 2024 của OUCRU trong lÄ©nh vá»±c này, đặc biệt là những dấu mốc về mối quan hệ hợp tác ngày má»™t phát triển và có ý nghÄ©a giữa nghiên cứu và các bạn trẻ.  

Giá»›i trẻ có những đóng góp tích cá»±c trong nghiên cứu 

Nhóm Thanh niên Nghiên cứu Hành động (Youth Action Research Group – YARG) 

Là một phần của dự án Sáng kiến ứng phó với các biến chủng mới của SARS-CoV-2 tại khu vực Đông Nam Á (SEACOVARIANTS), một dự án nghiên cứu đa ngành đánh giá nhanh nguy cơ tiềm tàng về khía cạnh sinh học của các biến thể SARS-CoV-2, từ đó, cung cấp thông tin nhanh chóng kịp thời hỗ trợ các nhà hoạch định chính sách địa phương trong việc đưa ra quyết định dựa trên chứng cứ thu được.  

Nhóm YARG đã đóng vai trò quan trọng trong việc há»— trợ các nhà khoa học xác định các cá»™ng đồng bị ảnh hưởng trong các cuá»™c khủng hoảng y tế nhÆ° đại dịch COVID-19, cÅ©ng nhÆ° thu thập ý kiến và đề xuất của nhóm cá»™ng đồng này. Nhóm Ä‘ang xây dá»±ng má»™t khung làm việc giúp xác định các nhóm khó tiếp cận và bị ảnh hưởng nặng nề trong đại dịch cÅ©ng nhÆ° Ä‘Æ°a ra các khuyến nghị để cải thiện chính sách y tế công cá»™ng trong các cuá»™c khủng hoảng y tế trong tÆ°Æ¡ng lai. 

Tập hợp các bạn trẻ nhiệt huyết, nhóm YARG đã và Ä‘ang được trao quyền để tích cá»±c tham gia và Ä‘Æ°a vào nghiên cứu những đóng góp có giá trị dÆ°á»›i góc nhìn của người trẻ.  

Khuyến khích nhà khoa học trẻ kết nối với công chúng và cộng đồng

Trong 9 năm qua, dự án Giải thưởng Hạt giống đã trở thành công cụ đắc lực hỗ trợ nhiều nhà khoa học trẻ thực hiện các dự án kết nối khoa học với công chúng và cộng đồng, truyền cảm hứng sáng tạo và đổi mới cũng như xây dựng và nuôi dưỡng mối liên kết ngày càng chặt chẽ và vững mạnh giữa các nhà nghiên cứu và cộng đồng cũng như công chúng.  

Nuôi dưỡng cộng đồng ủng hộ khoa học nhiệt thành trong tương lai  

‘Thanh niên Chống Kháng kháng sinh’ tại Nepal   

Nâng cao nhận thức về Kháng Kháng Sinh đã trở thành hoạt động thường niên tại OUCRU Nepal trong nhiều năm qua, đặc biệt là trong tuần lễ đặc biệt về chủ đề này do WHO khởi xướng (18 – 24 tháng 11 hàng năm). Trong năm 2024, OUCRU Nepal đã chọn các bạn học sinh là nhóm đối tượng chính cho các hoạt động tương tác vui nhộn của mình nhằm hưởng ứng chủ đề năm nay ‘Giáo dục. Vận động. Hành động.’ Bên cạnh các buổi chia sẻ và thảo luận tương tác với nhà khoa học tại trường, hàng trăm học sinh còn tham gia khóa học vẽ truyện tranh và thi tài sáng tạo mini-vblog. Cùng nhìn lại những con số ấn tượng của năm 2024 từ OUCRU Nepal:  

• 120 học sinh tham gia các phiên chuyên đề về kháng kháng sinh.  

• 21 mini-vblog đã được sản xuất nhằm tìm hiểu thói quen liên quan đến sức khỏe của người dân.  

• Buổi học vẽ truyện tranh 2 ngày ‘Thá»­ tài vẽ bọ’ thu hút 8 nghệ sÄ© của Nepal tham gia sáng tạo các mẩu truyện tranh vá»›i thông Ä‘iệp dá»… hiểu nhằm giúp truyền thông đến mọi người dá»… dàng hÆ¡n.  

• Há»™i thảo ‘Biên niên sá»­ Kháng Kháng Sinh: Cuá»™c chiến chống lại kẻ thù vô hình’ vá»›i sá»± tham gia của 46 các bạn trẻ đến từ nhiều ngành nghề khác nhau nhÆ° IT, y, dược, kỹ sÆ°, quản trị v.v..  

Loạt video nâng cao nhận thức cộng đồng do tổ chức sinh viên y khoa tại Indonesia thực hiện 

Cũng tập trung vào việc nâng cao nhận thức của nhóm người trẻ, Phòng Kết nối Khoa học với Công chúng (PCE) tại OUCRU Indonesia đã thực hiện một cuộc thí nghiệm xã hội, phỏng vấn nhanh nhiều người khác nhau thuộc đa dạng các nhóm tuổi và ngành nghề, nhằm tìm hiểu về mức độ hiểu biết thuốc kháng sinh, thói quen sử dụng, cũng như chia sẻ lời khuyên từ chuyên gia, Bác sĩ Robert Sinto.  

Tại Indonesia, nhiều người sá»­ dụng kháng sinh không đúng mục đích bất cứ khi nào họ cảm thấy không khỏe trong người. Thí nghiệm xã há»™i dài 3 phút này do Trung tâm Hoạt Ä‘á»™ng Sinh viên Y khoa Indonesia (Center for Indonesian Medical Students’ Activities – CIMSA) phối hợp thá»±c hiện cùng OUCRU. Kết quả không quá bất ngờ nhÆ°ng vẫn rất báo Ä‘á»™ng: 8 trong số 10 người tham gia phỏng vấn không biết gì về kháng kháng sinh và phân ná»­a thừa nhận có sá»­ dụng kháng sinh dù không Ä‘i khám bác sÄ©.

Hoạt Ä‘á»™ng thí nghiệm xã há»™i này đánh dấu lần đầu tiên hợp tác giữa phòng Kết Nối Khoa học vá»›i Công chúng và Cá»™ng đồng, OUCRU ID và CIMSA; góp phần giúp các bạn sinh viên được thá»±c hành kỹ năng phỏng vấn trong nghiên cứu và sản xuất các video cung cấp thông tin giáo dục. Đây cÅ©ng là má»™t trong những mục tiêu chính của phòng PCE – nâng cao mức Ä‘á»™ hiểu biết và tin tưởng vào khoa học trong công chúng cÅ©ng nhÆ° bồi dưỡng kỹ năng trong khoa học nói chung cho thế hệ tÆ°Æ¡ng lai.  

Há»™i chợ Khoa học cổ vÅ© tinh thần sáng tạo của học sinh và giáo viên tại Tiền Giang   

Tiếp nối thành công của vở kịch tÆ°Æ¡ng tác vui nhá»™n “Dùng thuốc linh tinh, có ngày kháng kháng sinh’, đã thu hút hÆ¡n 5.000 học sinh tại các trường trung học cÆ¡ sở ở TP.HCM đầu năm 2024, phòng PCE tiếp tục hợp tác vá»›i Sở Giáo dục Tiền Giang tổ chức chuá»—i sá»± kiện khoa học nhằm tạo sân chÆ¡i sáng tạo cho các em và thầy cô giáo.  

Bên cạnh há»™i chợ vá»›i sá»± tham gia của hÆ¡n 500 học sinh và thầy cô, nhóm dá»± án Making Science Make Sense cÅ©ng đã tổ chức các buổi tập huấn, hÆ°á»›ng dẫn kỹ năng viết kịch bản kịch, sáng tạo đạo cụ khoa học trá»±c quan v.v.. Các nhà khoa học nhí đã có các buổi trình diá»…n khoa học hấp dẫn cÅ©ng nhÆ° thành công tạo nên các trò chÆ¡i khoa học vui nhá»™n bằng các vật liệu tái chế thân thiện vá»›i môi trường, truyền tải thành công thông Ä‘iệp sá»­ dụng thuốc đúng cách để phòng tránh kháng kháng sinh.  

Kịch diá»…n đàn tÆ°Æ¡ng tác để ‘uốn’ Uốn Ván  

Trong má»™t khảo sát nhanh về nhu cầu tìm hiểu kiến thức về 10 bệnh truyền nhiá»…m hàng đầu tại Việt Nam, uốn ván bất ngờ đứng vị trí áp chót. Kết quả này đáng báo Ä‘á»™ng khi uốn ván là má»™t căn bệnh nghiêm trọng, dá»… để lại nhiều di chứng nặng nề và tình trạng tiêm phòng uốn ván ở Việt nam chÆ°a được xem trọng.  

Từ kết quả này, nhóm Đại sứ Kết nối Khoa học (Youth Science Ambassadors, YSA), sáng kiến trao quyền cho người trẻ tham gia phát triển và dẫn dắt các sáng kiến sức khỏe cộng đồng từ năm 2021, đã cùng nhau lên kế hoạch và thực hiện dự án Uốn Uốn Ván. 

Dá»± án này nhằm mục đích nâng cao nhận thức của công chúng về mức Ä‘á»™ nguy hiểm và nguy cÆ¡ trở nặng cao của uốn ván khi người nhiá»…m chÆ°a được tiêm phòng cÅ©ng nhÆ° khuyến khích người dân Ä‘i tiêm vắc-xin uốn ván. Dá»± án tập trung tác Ä‘á»™ng vào nhóm bệnh nhân và người thân tại bệnh viện cÅ©ng nhÆ° các bạn trẻ tại các trường đại học tại TP.HCM.  

Điểm nổi bật của Uốn Uốn Ván là hình thức sân khấu diễn đàn, loại hình kịch tương tác sáng tạo giúp các khán giả có thể can thiệp và thay đổi kịch bản, từ đó thay đổi kết cục câu chuyện. Nhóm YSA đã chọn sân khấu diễn đàn để có thể tiếp cận dễ dàng hơn với các bạn sinh viên, khuyến khích các bạn sáng tạo và tương tác, từ đó hiểu sâu hơn về thông điệp của vở kịch nói riêng và dự án nói chung.  

Bên cạnh hình thức tÆ°Æ¡ng tác trá»±c tiếp, nhóm PCE cÅ©ng sẽ số hóa vở kịch này để bất cứ ai cÅ©ng có thể cùng tÆ°Æ¡ng tác nếu không thể tham gia các buổi diá»…n trá»±c tiếp.  

Tham quan Khoa học 

Tá»± hào là má»™t trong những Ä‘Æ¡n vị nghiên cứu lâm sàng có phòng thí nghiệm hàng đầu khu vá»±c, từ năm 2017, OUCRU vui mừng được đón tiếp hàng trăm các em học sinh tham quan, quan sát trá»±c tiếp công việc của các nhà nghiên cứu, và hỏi đáp vá»›i nhà khoa học. 

Năm 2024, trở lại sau má»™t thời gian ngắn tạm ngÆ°ng do COVID-19, dá»± án Tham quan Khoa học mở rá»™ng cá»­a đón chào nhiều đối tượng hÆ¡n, từ học sinh phổ thông đến sinh viên đại học. HÆ¡n 120 bạn trẻ đã tham gia 6 chuyến tham quan cùng các hoạt Ä‘á»™ng thú vị khác trong dá»± án.  

Tiếp nối các Ä‘iểm sáng của 2024, OUCRU trong 2025 vẫn sẽ tiếp tục củng cố mối quan hệ giữa các nghiên cứu của OUCRU và các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng, nuôi dưỡng các thế hệ tÆ°Æ¡ng lai, và cải thiện mức Ä‘á»™ nhận thức và hiểu biết về khoa học của công chúng đối vá»›i các vấn đề sức khỏe toàn cầu. Chúng tôi luôn ná»— lá»±c đóng góp vào mục tiêu của xã há»™i: nâng cao chất lượng cuá»™c sống thông qua các nghiên cứu khoa học dá»±a vào bằng chứng.